Pyszna i pożywna, wegańska zupa fasolowa to jedna ze sztandarowych potraw kuchni bułgarskiej. Po bułgarsku nazywa się ona боб чорба (bob czorba) co w dosłownym tłumaczeniu znaczy właśnie zupa fasolowa (czorba – zupa, bob – fasola). Jako danie jarskie jest tradycyjnym elementem bułgarskiej wieczerzy wigilijnej.
Tym co nadaje tej zupie charakteru jest zestaw ziół typowy dla kuchni bułgarskiej. Pierwsze skrzypce grają tu: чубрица (czubrica) i джоджен (dżodżen), czyli po naszemu cząber i mięta. Miks tych dwóch przypraw w smaku przypomina nieco oregano więc z braku laku można się nim poratować.
Bazą tej zupy (jak i prawie każdej innej) jest bulion, na który przepis podaliśmy we wpisie Bulion warzywny, czyli fundament zup wszelakich albo zupa sama w sobie. Można oczywiście użyć bulionu warzywnego instant lub kostek warzywnych. Jeżeli sami przygotujecie bulion (do czego gorąco zachęcamy) możecie użyć ugotowanych w nim warzyw – marchewki i selera. Osoby uczulone na seler mogą zastąpić go pietruszką lub rzepą.
Cząber jako przyprawa pozyskiwany jest z dwóch blisko spokrewnionych gatunków roślin: cząbru ogrodowego i cząbru górskiego. W Bułgarii uprawiany jest głównie bardziej aromatyczny gatunek górski. Cząber pobudza trawienie, niweluje wzdęcia, działa delikatnie moczopędnie i przeciwrobacznie. Dzięki swoim właściwościom szczególnie polecany jest do dań z fasoli i innych warzyw strączkowych. Co ciekawe czubrica znaczy po bułgarsku tyle co cząber. Mieszanki przypraw sprzedawane pod tą nazwą w Polsce są echem popularnej w Bułgarii kolorowej soli (шарена сол) w skład, której oprócz cząbru wchodzą też: kozieradka, papryka oraz sól, a niekiedy także suszone zmielone pestki dyni, pieczone i zmielone ziarna kukurydzy oraz tymianek. Polscy producenci za nic jednak mają sobie bułgarską tradycję oraz język i pod nazwą czubrica sprzedają co im tam do wora wpadnie.
Składniki
- 200 g białej drobnej fasoli (lub 2 puszki)
- 2 łyżki oliwy
- 1 posiekana cebula
- 2 posiekane ząbki czosnku
- 2 małe marchewki pokrojone w plasterki (mogą być z bulionu)
- ½ plastra selera pokrojone w kostkę (może być z bulionu)
- 1 łyżeczka słodkiej papryki
- 1 szklanka przecieru pomidorowego lub pomidorów z puszki
- 0,75 l (3 szklanki) bulionu
- ½ łyżeczki cząbru
- garść posiekanych liści mięty
- garść posiekanej natki pietruszki
- sól i pieprz do smaku
- opcjonalnie ostra czerwona papryczka, najlepiej opalona uprzednio nad ogniem
Sposób przyrządzania
- Jeżeli używamy suszonej fasoli to musimy ją namoczyć w wodzie przez co najmniej 6 godzin, a następnie zlać wodę, w której się moczyła i ugotować do miękkości w świeżej wodzie. Odcedzić.
- Na patelni rozgrzać dwie łyżki oliwy.
- Dodać cebulę i smażyć ciągle mieszając aż cebula się zeszkli.
- Następnie dodać posiekany czosnek i smażyć mieszając jeszcze chwilę, aż czosnek straci swój surowy zapach.
- Do cebuli i czosnku dodać słodką paprykę i dobrze wymieszać.
- Dodać marchewkę i seler. Jeżeli używamy warzyw z bulionu możemy od razu przejść do następnego punktu. W przypadku surowych warzyw należy wszystko dobrze wymieszać, podlać odrobiną wody (2-3 łyżki), zmniejszyć ogień na średni i dusić kilka minut pod przykryciem aż warzywa trochę zmiękną.
- Następnie dodać przecier pomidorowy lub pomidory z puszki, dobrze wszystko wymieszać i doprowadzić do wrzenia.
- Zawartość patelni przełożyć do garnka z bulionem, dodać pozostałe składniki czyli odcedzoną fasolę, cząber, miętę, pietruszkę i opcjonalnie ostrą papryczkę. Doprowadzić do wrzenia i gotować na małym ogniu pod przykryciem przez 15-20 minut. Na koniec doprawić do smaku solą i pieprzem.
Podawać z białym pieczywem, najlepiej z grzankami.